5275 SAYILI CEZA VE GÜVENLİK TEDBİRLERİNİN İNFAZI HAKKINDA KANUNDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR 7242 SAYILI KANUNUN DEĞERLENDİRİLMESİ

“7242 Sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’’ TBMM’de kabul edilmiş ve Resmî Gazete’de yayınlanmak suretiyle yürürlüğe girmiştir. Bu inceleme yazımızda özellikle 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkındaki Kanun üzerinde yapılan değişikliklere değinilecek olup eski ve yeni infaz sistemi mukayeseli olarak ele alınarak koşullu salıverilme ve denetimli serbestlik tedbirinin nasıl uygulanacağı ,ayrıntılı olarak ve tablo üzerinden de izah edilecektir.

Çağdaş ceza infaz sisteminin temel amacı; hükümlülerin, yeniden suç işlemelerini engelleyici etkenleri güçlendirmek, toplumsal kurallara saygılı ve sorumluluk taşıyan bir hayat biçimine uyumlarını kolaylaştırmak, toplumu suça karşı korumaktır. Ancak bu ideal sisteme ulaşmak uygulamada kolay bir durum değildir. Nitekim cezaevlerinin kapasite probleminin sürdürülemez hâle gelmesi sebebiyle yürürlüğe giren yeni kanun ile infaz rejiminde geçici iyileştirmeler yapılarak gelecekte aktif bir infaz rejimi tesisi için zaman kazanma hedeflenmiştir.

Dünyada ilk kez  Çin Halk Cumhuriyeti’nin Wuhan şehrinde görülen Koronavirüs (Covid-19) Dünya Sağlık Örgütü tarafından 11 Mart 2020’de Salgın (Pandemi) kategorisine alınmıştır. Türkiye’de ise ilk Covid-19 vakası 11 Mart’ta tespit edilmiş olup bu hastalığın ,tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de ekonomik ve sosyal hayata etkileri olmuştur.

Kişisel izolasyonun önemi ve toplulukta yakın mesafede bulunmanın koronavirüsün yayılımını arttıracağı bilim insanları tarafından da belirtildikten sonra cezaevindeki tutuklu ve hükümlülerin de sağlıklarını gözeterek bir iyileştirme yapmak kaçınılmaz olmuştur. Bu bağlamda 2019 yılının Kasım ayından itibaren TBMM’nin gündeminde olan Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun kapsamında yapılacak değişikliklerin, Koronavirüs salgını (Covid-19) kapsamında da dikkate alınması söz konusu olmuştur. Söz konusu tasarının cezaevlerinin doluluk oranının azaltılması amacıyla gündeme geldiği düşünüldüğünde, yine salgının hızının azaltılması amacıyla tasarıya ilişkin çalışmaların hızlandırılması gerekliliği doğmuştur. Bu sebeple gerek COVID19’a yönelik tedbirleri içeren, gerekse yine bu tedbirlerden biri olarak değerlendirilebilecek şekilde cezaevlerindeki doluluk oranının azaltılması sonucunu doğuracak değişikliklere yönelik yasa tasarısı 14.04.2020 tarihinde mecliste kabul edilmiş, akabinde sayın Cumhurbaşkanının onayı ile 15.04.2020 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

KANUN DEĞİŞİKLİĞİNDEN ÖNCEKİ İNFAZ YASASINA GÖRE DENETİMLİ SERBESTLİK VE KOŞULLU SALIVERİLME

5275 Sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun kapsamında incelenmesi gerekli öncelikli kurumlardan bir tanesi de denetimli serbestliktir. Hapis cezalarının infazının hesaplanması, koşullu salıverilme ve denetimli serbestlik birbirleriyle sıkı ilişki içerisinde bulunduğundan bu kurumlara da ayrıca değinilmesi gerekmektedir.

DENETİMLİ SERBESTLİK

Denetimli serbestlik, 5275 sayılı kanun kapsamında bir infaz çeşidi olmakla birlikte 5275 sayılı kanunun 105/A maddesinde;

“(1) Hükümlülerin dış dünyaya uyumlarını sağlamak, aileleriyle bağlarını sürdürmelerini

ve güçlendirmelerini temin etmek amacıyla;

a) Açık ceza infaz kurumunda cezasının son altı ayını kesintisiz olarak geçiren,

b) Çocuk eğitimevinde toplam cezasının beşte birini tamamlayan,

koşullu salıverilmesine bir yıl veya daha az süre kalan iyi hâlli hükümlülerin talebi

hâlinde, cezalarının koşullu salıverilme tarihine kadar olan kısmının denetimli serbestlik tedbiri uygulanmak suretiyle infazına, ceza infaz kurumu idaresince hükümlü hakkında hazırlanan değerlendirme raporu alınarak, infaz hakimi tarafından karar verilir.”

şeklinde düzenlenmiştir. Görüleceği üzere denetimli serbestlik, kanun tarafından belirlenen deneme süresi içerisinde, kişinin cezasının sosyal hayat içerisinde infazına olanak sağlayan bir ceza hukuku müessesidir. Suç işleyen kişi sosyal hayat çerçevesinde denetimli serbestlik yoluyla gözlem altına alınmaktadır. Denetimli serbestlik, kişinin ailesiyle bağlarını sürdürebilmesi ve dış dünyayla uyum sağlayabilmesi gerekçesiyle çıkarılmış bir düzenlemedir. Hükümlü almış olduğu hapis cezasını cezaevinde infaz ederken koşullu salıverilmesine belli bir süre kalınca tahliye edilerek dışarıda sosyal hayat içerisinde denetim altına alınmaktadır.

Kanun lafzından hareketle kısacası hükümlünün denetimli serbestlik tedbirinden yararlanabilmesi için bazı şartları yerine getirmesi gerekmektedir. Öncelikle hükümlü söz konusu denetimli serbestlik tedbirinden yararlanabilmek için açık cezaevine geçmiş olması yahut bu hakkı kazanmasına rağmen iradesi dışında açık cezaevine geçememiş olması gerekmektedir. İkinci şart olarak ise hükümlünün denetimli serbestlikten yararlanabilmesi için iyi halli olması gerekmektedir. Hükümlünün iyi halli olup olmadığının tespiti infaz kurumunun idaresi tarafından hazırlanan değerlendirme raporuna göre yapılır. İyi halli kavramının değerlendirilmesinde hükümlünün infaz kurumunda sergilediği davranışlar önem arz etmekte olup işlemiş olduğu başkaca suçların bu değerlendirmede kıstas kabul edilmesi söz konusu değildir.

Bunun dışında söz konusu düzenlemeler her ne kadar toplum nezdinde Denetimli Serbestlik Yasası olarak telakki edilse de, söz konusu yasal düzenleme ayrıca bir yasa ile mevzuatımızda bulunmayıp 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkındaki Kanun’un 105/A maddesi ile hüküm altına alınan düzenlemelerden ibarettir.

KOŞULLU SALIVERİLME

Diğer bir deyişle şartlı tahliye, kanuni düzenlemeye göre hapis cezasının bir kısmını cezaevinde iyi halli olarak geçiren hükümlünün cezasının kalan kısmını cezaevi dışında denetim altına alınmak suretiyle şartlı olarak infaz etmesine imkân sağlayan bir infaz hukuku müessesidir. (5275 sayılı kanun m.107) Koşullu salıverilen hükümlünün tahliye tarihine kadar yeni bir suç işlememesi ve koşullu salıverilme kapsamında tabi tutulduğu yükümlülüklere riayet etmesi kanuni bir zorunluluktur. Aksi takdirde koşullu salıverilme kararının geri alınması ile kalan cezasını infaz kurumunda infaz etmesi durumu söz konusu olacaktır. Ayrıca koşullu salıverilme sadece ve sadece hapis cezalarının infazında uygulanabilen bir kurum olması nedeniyle adli para cezalarının infazında koşullu salıverilme hükümleri uygulanması mümkün değildir.

ESKİ İNFAZ YASASINA GÖRE HAPİS CEZALARININ İNFAZININ HESAPLANMASINDA DİKKATE ALINACAK HUSUSLAR

Hapis cezalarının infazında dikkate alınacak kanuni düzenlemeler 5275 sayılı kanunun 105/A maddesi, “Koşullu Salıverilme” başlıklı 107. Maddesi ve “Mükerrirlere ve Bazı Suç Tiplerine Özgü İnfaz Rejimi ve Denetimli Serbestlik” başlıklı 108. maddesidir. Bu kanuni düzenlemelere göre süreli hapis cezasının infazında denetimli serbestlik süresi 1 yıl olarak uygulanmakta olup hükümlüler mahkûm olunan süreli hapis cezasının üçte ikisini iyi halli olarak infaz kurumunda geçirdikleri takdirde koşullu salıverilme hükümlerinden yararlanabilmektedir. Ancak 5275 Sayılı Kanun’un 107/4. maddesine göre suç işlemek amacıyla örgüt kurmak ve yönetmek ya da örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenen suçtan dolayı mahkûm olunan süreli hapis cezasının dörtte üçünün infaz kurumunda iyi halli olarak geçirilmesi durumunda koşullu salıverilme hükümlerinden yararlanılabilmektedir. 5275 sayılı kanunun “Mükerrirlere ve Bazı Suç Faillerine Özgü İnfaz Rejimi ve Denetimli Serbestlik” başlıklı 108. Maddesinde mükerrir olanlar ile kanun maddesinde tahdidi olarak sayılan bazı suçların faillerinin koşullu salıverilme süreleri ayrıca düzenlenmiştir. Bu düzenlemeye göre tekerrür halinde işlenen suçtan dolayı mahkûm olunan süreli hapis cezasının dörtte üçünü infaz kurumunda iyi halli olarak geçirilmesi halinde koşullu salıverilme hükümlerinden yararlanabilmekteyken hükümlünün hakkında ikinci defa tekerrür hükümlerinin uygulanması halinde koşullu salıverilmeden yararlanamayacağı düzenlenmiştir. Anılı maddenin (m.108) 9. Fıkrasına göre bazı suç faillerine özgü infaz rejimi ayrıca düzenlenmiştir. Aşağıda sayılan suçlardan dolayı mahkûm olunan süreli hapis cezasının dörtte üçünün infaz kurumunda iyi halli olarak geçirilmesi durumunda koşullu salıverilme hükümlerinden yararlanılacaktır. Bu suçlar:

• TCK 102/2 (Cinsel saldırı suçu),
• TCK 103 (Çocukların cinsel istismarı suçu),
• 104/2,3 (Reşit olmayanla cinsel ilişki suçu),
• 188 (Uyuşturucu ve uyarıcı madde imal ve ticareti suçu).

01.07.2016 TARİHİNDEN ÖNCE İŞLENEN SUÇLARDA İNFAZ REJİMİ

671 Sayılı KHK (Kanun Hükmünde Kararname) ile birlikte 01.07.2016 tarihinden önce işlenen suçlar açısından ayrı bir denetimli serbestlik uygulaması ve infaz sisteminin uygulanması kanunlaştırılmıştır. Bahsi geçen 671 Sayılı KHK ile 01.07.2016 tarihinden önce işlenen suçlar bakımından şu infaz düzenlemeleri getirilmiştir:

• Denetimli serbestlik süresi 2 yıl olarak uygulanacaktır. (671 Sayılı KHK M.32/a)
• Süreli hapis cezalarına mahkûm edilmiş olanlar cezalarının 1/2’sini infaz kurumunda iyi halli olarak geçirdikleri takdirde koşullu salıverilme hükümlerinden yararlanacaklardır. (671 Sayılı KHK m.32/b)

Yukarıda bahsedilen her iki düzenleme de 01.07.2016 tarihinden önce işlenen suçlar bakımından uygulanacaktır.

Kısacası 01.07.2016 tarihinden sonra işlenen suçlar bakımından yukarıda anılı KHK düzenlemesi değil, 5275 sayılı kanunun 105/A maddesinde yer alan eski infaz düzenlemesi geçerli olacaktır. Hükümlü bakımından hangi infaz düzenlemesinin uygulanacağı noktasında önem arz eden husus suçun işleniş tarihidir. Suçun 01.07.2016 tarihinden önce işlenmesi yeterli olup kişi hakkında mahkûmiyet kararı daha sonraki bir tarihte verilmiş olsa bile, hükümlü 671 Sayılı KHK ile getirilen denetimli serbestlik ve koşullu salıverilme hükümlerinden yararlanabilecektir. Ancak bazı suçlar bakımından söz konusu düzenlemeye istisnalar getirilmiş ve bu suçların işlenmesi halinde 671 sayılı KHK’den yararlanılamayacağı hüküm altına alınmıştır. Bu suçlar;

• Kasten adam öldürme suçu (madde 81,82),
• Altsoya,üstsoya, eşe veya kardeşe ya da beden veya ruh bakımından kendisini savunamayacak durumunda bulunan kişiye karşı işlenen kasten yaralama,
• Neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama suçu, infaz
• Cinsel dokunulmazlığa karşı suçlar (madde 102,103,104,105),
• Özel hayata ve hayatın gizli alanına karşı suçlar,
• Haberleşmenin gizliliğini ihlal,
• Kişiler arasındaki konuşmaların dinlenmesi ve kayda alınması,
• Özel hayatın gizliliğini ihlal, kişisel verilerin hukuka aykırı olarak kaydedilmesi,
• Verileri hukuka aykırı olarak ele geçirme ve yayma, verileri yok etmeme (madde 132,133,134,135,136,137,138),
• Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal veya ticareti (madde 188),
• Devletin güvenliğine karşı suçlar (örgüt üyeliği suçu dahil),
• Anayasal düzene karşı suçlar,
• Milli savunmaya karşı suçlar,
• Devlet sırlarına karşı suçlar,
• TMK (Terörle Mücadele Kanunu) kapsamına giren suçlar,
• Örgütlü tüm suçlar,
• Koşullu salıverilme hakkı geri alınan hükümlüler (infazı yananlar),
• 5411 Sayılı Bankacılık Kanunu gereği bankacılık zimmeti suçu,
• Ceza evinde disiplin cezası alıp da henüz cezası disiplin kurulunca kaldırılmayanlar,
• Taahhüdü ihlal suçu işleyenler,
• Adli para cezası alanlar.

Bu kapsamda süreli hapis cezasının infazı hesaplanırken birden fazla hapis cezası olması durumunda tüm cezalar toplanmalıdır. Toplam cezanın 1/2’si bulunmalıdır. Hesaplanan bu cezadan 2 yıl denetimli serbestlik süresi düşüldüğünde kalan süre hükümlünün koşullu salıverilmesi için infaz kurumunda kalması gereken süredir. Örneğin, 8 yıl hapis cezasına mahkûm olan bir hükümlünün koşullu salıverilmesi şu şekilde hesaplanır: 8 yıl hapis cezasının 1/2’si 4 yıldır. 4 yıl hapis cezasından 2 yıllık denetimli serbestlik süresi düşülür ve bu doğrultuda hükümlünün 2 yıl infaz kurumundan kalması gerektiği ortaya çıkmış olur.

KANUN DEĞİŞİKLİĞİ TEKLİFİ SONRASI İNFAZ YASASINDA ÖNGÖRÜLEN DEĞİŞİKLİKLER

5275 Sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun’da özellikle denetimli serbestlik ve koşullu salıverilme kurumları bakımından köklü değişiklikler öngörülmektedir.

7242 sayılı kanun ile birlikte 5275 Sayılı Kanun’un 105/A maddesinde birden fazla değişiklik öngörülmüştür. Bu değişikliklerden birisi de denetimli serbestlik uygulanarak cezanın infazından yararlanabilmek için koşullu salıverilmelerine bir yıl gibi sabit bir süre kalmasının aranması yerine, oransal bir şartın getirilmesidir. Buna göre koşullu salıverilme için infaz kurumunda geçirmesi gereken sürenin beşte dördünü infaz kurumunda geçiren kişi bu imkândan yararlanabilecektir. Ancak bu durumda hükümlünün yararlanacağı denetimli serbestlik süresi 3 yılı geçemez. Bu doğrultuda 7242 sayılı kanun ile birlikte koşullu salıverilme müessesinden yararlanabilmek için infaz kurumunda geçirilmesi gereken sürenin hükmedilen hapis cezasının da yarısına indirilmesi dikkate alındığında, infaz kurumunda kalınan süre mahkûm olunan hapis cezasının beşte ikisi olacak ve bu kısmı infaz kurumunda geçiren hükümlü tahliye olabilecektir. Bunu örneklemek gerekirse, 10 yıl hapis cezası almış bir hükümlü 01.06.2020 tarihinde infaz kurumuna girerse koşullu salıverilme tarihi 01.06.2025 olacaktır. Koşullu salıverilmeden yararlanabilmek için hükümlünün infaz kurumunda geçirmesi gereken süre 5 yıldır, bu sürenin beşte dördünü yani 4 yılını infaz kurumunda geçiren hükümlü 1 yıl denetimli serbestlik uygulamasından yararlanabilir.

5275 Sayılı Kanun’un 105/A maddesinde öngörülen değişiklik ile birlikte cezası ne olursa olsun her hükümlü iyi halli olup olmadığının tespiti amacıyla infaz kurumuna girmek zorundadır.

Kanun teklifi ile 5275 Sayılı Kanun’da öngörülen önemli değişikliklerden birisi de koşullu salıverilmeye ilişkin olan kısımdır. Bu değişiklik ile süreli hapis cezasına mahkûm edilen hükümlülerin infaz kurumunda geçirmeleri gereken süre azaltılmakta olup eski düzenlemenin hilafına hükmedilen cezanın üçte ikisinden yarısına düşürülmektedir. Bu çerçevede hükümlülerin infaz kurumundan daha erken çıkmalarına imkân sağlanmaktadır.

5275 Sayılı Kanun’un Geçici 6.maddesine göre 30.03.2020 tarihinden önce işlenen suçlar bakımından ayrı bir denetimli serbestlik ve infaz sistemi uygulanacaktır. Buna göre 30.03.2020 tarihinden önce işlenen suçlar bakımından şu düzenlemeler getirilmiştir:

• Denetimli serbestlik süresi 3 yıl olarak uygulanacaktır.
• Süreli hapis cezasına mahkûm olanlar cezalarının yarısını infaz kurumunda geçirdikleri takdirde koşullu salıverilme hükümlerinden yararlanacaklardır.

Yukarıda anılı her iki madde de 30.03.2020 tarihinden önce işlenen suçlar için uygulanacak olup daha önce de belirttiğimiz üzere esas olan suçun işlendiği tarihtir. Suçun 30.03.2020 tarihinden önce işlenmesi yeterli olup mahkûmiyet daha sonraki bir tarihte verilse bile hükümlü söz konusu yeni infaz düzenlemesinden yararlanabilecektir. 30.03.2020 tarihinden sonra işlenen suçlarda ise yukarıda bahsi geçen yeni düzenleme değil, 5275 Sayılı Kanun’un 105/A maddesinde yer alan düzenleme geçerli olacaktır. Ancak teklif ile birlikte aşağıda belirtilen suçları işleyenler “1/2 infaz oranı” ve “3 yıl denetimli serbestlik” düzenlemelerinden yararlanamazlar.

• Kasten öldürme suçu (madde 81, 82, 83),
• Altsoya, üstsoya, eşe veya kardeşe ya da beden veya ruh bakımından kendisini savunamayacak durumunda bulunan kişiye karşı işlenen kasten yaralama ve neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama suçu,
• Neticesi sebebiyle ağırlaşmış yaralama suçu (madde 87, ikinci fıkra, dördüncü bent),
• İşkence suçu (m.94, 95),
• Eziyet suçu (m.96),
• Cinsel dokunulmazlığa karşı suçlar (madde 102, 103, 104, 105),
• Özel hayata ve hayatın gizli alanına karşı suçlar: Haberleşmenin gizliliğini ihlal, kişiler arasındaki konuşmaların dinlenmesi ve kayda alınması, özel hayatın gizliliğini ihlal, kişisel verilerin hukuka aykırı olarak kaydedilmesi, verileri hukuka aykırı olarak ele geçirme ve yayma, verileri yok etmeme (madde 132,133,134,135,136,137,138),
• Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal veya ticareti (madde 188),
• Devletin güvenliğine karşı suçlar (örgüt üyeliği suçu dahil),
• Anayasal düzene karşı suçlar,
• Milli savunmaya karşı suçlar,
• Devlet sırlarına karşı suçlar,
• 3713 sayılı TMK (Terörle Mücadele Kanunu) kapsamına giren suçlar, örneğin örgüt propagandası suçu,
• Koşullu salıverilme hakkı geri alınan hükümlüler (infazı yananlar) aynı hüküm nedeniyle.

Özetle bu suçları işleyenler eski düzenleme ile bağlı olacaklar ve koşullu salıverilmeden yararlanmak için yukarıda belirtilen istisnai durumlar ve suçlar hariç olmak üzere mahkûm oldukları süreli hapis cezasının üçte ikisini infaz kurumunda geçireceklerdir.

KANUN DEĞİŞİKLİĞİ İLE BİRLİKTE YAPILAN BAŞKACA HUSUSİ DÜZENLEMELER

5275 Sayılı Kanun’un 107. Maddesinde örgüt kurma, yönetme ve örgüt faaliyeti çerçevesinde işlenen suçlardan dolayı infaz kurumunda geçirilmesi gereken süre dörtte üçten üçte ikiye indirilmektedir. 5275 Sayılı Kanun’da öngörülen bir diğer değişiklik teklifi ise “Mükerrirlere ve Bazı Suç Faillerine Özgü İnfaz Rejimi” başlıklı 108. Maddeye ilişkindir. 108. Maddeye göre yukarıda da belirttiğimiz üzere mükerrirlerin koşullu salıverilmeden yararlanabilmeleri için infaz kurumunda geçirmeleri gereken süre, süreli hapis cezalarında dörtte üç olarak düzenlenmiştir. Yapılması öngörülen bu değişiklik ile bu oran 2/3’e indirilmektedir. Ancak 108. Maddenin 9. Fıkrasında sayılan suç tipleri bakımından geçerli olan ve koşullu salıverilme oranını dörtte üç olarak belirleyen hüküm muhafaza edilmiştir ve herhangi bir değişikliğe uğramamıştır. Yani söz konusu suçları ilk defa işleyen faillerin koşullu salıverilmeden yararlanabilmeleri için infaz kurumunda geçirmeleri gereken süre mahkûm olunan cezanın dörtte üçüdür.

5275 SAYILI YASAYA EKLENEN GEÇİCİ 6.MADDE İLE BİRLİKTE GETİRİLEN DÜZENLEMELER

5275 Sayılı Kanun’a eklenen geçici 6. Madde ile birlikte daha önce de belirtildiği üzere denetimli serbestlik uygulanmak suretiyle 30.03.2020 tarihinden önce işlenen suçlar bakımından 3 yıl kalanların infaz kurumundan tahliyesine izin verilmektedir. Geçici 6. Madde’de yapılan düzenlemeye göre 30.03.2020 tarihinden önce işlenen bir suçtan dolayı 6 yıla kadar hapis cezasına mahkûm olan kişilerin almış oldukları hapis cezaları infaz kurumunda (1/2 infaz oranı ve 3 yıl denetimli serbestlik süresi dikkate alındığında) infaz edilmeyecektir.

 Bu kişiler hiçbir suretle infaz kuruma alınmadan söz konusu hapis cezalarını infaz kurumu dışında denetimli serbestlik şeklinde infaz edeceklerdir. Bunun dışında örneğin 10 yıl hapis cezasına mahkûm olan bir kişi eğer almış olduğu hapis cezasının 2 yılını infaz kurumunda geçirmiş ise tahliye imkânına kavuşacaktır.

Geçici 6. Maddenin 2. Fıkrasına göre 30.03.2020 tarihinden önce işlenen suçlardan dolayı 0-6 yaş grubu çocuğu bulunan kadın hükümlüler ile yetmiş yaşını bitirmiş hükümlülerin 8 yıla kadar mahkûm oldukları hapis cezaları infaz kurumunda infaz edilmeyecektir. Yine 30.03.2020 tarihinden önce işlenmiş olmak kaydıyla “Maruz kaldığı ağır bir hastalık, engellilik veya kocama nedeniyle hayatını yalnız idame ettiremeyen altmış beş yaşını bitirmiş hükümlülerin koşullu salıverilmeleri için ceza infaz kurumlarında geçirmeleri gereken süreler, azami süre sınırına bakılmaksızın 105/A maddesinde düzenlenen denetimli serbestlik tedbiri uygulanmak suretiyle infaz” edilecektir. Ancak önemle belirtmek gerekir ki, bu düzenlemelerde sayılan kişilerin işlediği suçlar yeni infaz kanunun istisna tuttuğu suçlardan biri ise bu kişiler bu cezalarını tabi oldukları infaz rejimine göre çekeceklerdir.

Bunun dışında ayrıca 5275 Sayılı Kanun’a eklene geçici 9. Madde ile birlikte suçun vasıf ve mahiyetine göre herhangi bir sınırlama yapılmaksızın açık ceza infaz kurumunda bulunan tüm hükümlülerin tahliyesi öngörülmektedir.

KANUNUN UYGULANMASI İLE ORTAYA ÇIKABİLECEK MUHTEMEL DURUMLAR ÜZERİNE DEĞERLENDİRME

Hükümlü kişinin işlediği suçlardan biri geçici 6. Madde kapsamında diğer değilse ortaya çıkacak sonuç önem arz etmektedir. Bu doğrultuda geçici 6. Madde kapsamında kalan suç bakımından 1/2 infaz oranı uygulanır, kapsam dışında kalan suç bakımında ise tabi olduğu infaz rejimi dikkate alınarak koşullu salıverilme süresi hesaplanır.

Mükerrirlere özgü infaz rejimine göre almış oldukları hapis cezasını infaz eden hükümlüler geçici 6. Madde ile getirilen 1/2 infaz oranından yararlanamazlar ve tekerrür halinde infaz oranı 3/4 olduğundan koşullu salıverilme süreli buna göre hesaplanır. Ancak mükerrirler aynı yasa kapsamında yer alan 3 yıllık denetimli serbestlik süresinden yararlanabilirler.

Kovuşturma aşamasında bulunan tutuklu sanıklar suçun 30.03.2020 tarihinden önce işlenmiş olması şartıyla geçici 6. Madde uygulamasından yararlanabilirler. Yargılama hangi safhada olursa olsun, verilen hüküm ne zaman kesinleşirse kesinleşsin sanık geçici 6. Maddede yer alan infaz indirimi ve denetimli serbestlik tedbirinden yararlanabilir.

SONUÇ

Yukarıda da ayrıntılı izah edildiği üzere suçun işleniş tarihi önem arz etmek olup bu tarihin tayinine göre koşullu salıverilme denetimli serbestlik tedbirine ilişkin düzenlemeler de değişiklik gösterecektir. Suçun 30.03.2020 tarihinden önce işlenmesi durumunda koşullu salıverilme için mahkûm olunan hapis cezasının yarısının infaz kurumunda geçirilmesi halinde denetimli serbestlik tedbirine ilişkin süre de 3 yıl olarak uygulanacaktır. Suçun 30.03.2020 tarihinden sonra işlenmesi halinde ise denetimli serbestlik düzenlemesi eski infaz sistemine göre tayin edilecek ve bu süre 1 yıl olarak uygulanacaktır. İşbu bilgi yazısının bazı bölümlerinde mahkûm olunan hapis cezasının nasıl hesaplanacağı örnekler ile somutlaştırılmıştır. Bunun dışında yeni infaz düzenlemesi ile bazı suçların kapsam dışında kaldığı ve infaz düzenlemesinin nasıl uygulanacağı her ne kadar izah edilse de bu hususu da somutlaştırmak ve gündelik hayatta sıkça karşılaşılan suçlar bakımından infaz düzenlemelerinin nasıl olduğunu izah etmek adına aşağıdaki tabloda ayrıntılı bilgilere yer verilmiştir.  Sizler de kesinleşmiş bir hapis cezanız varsa ya bir yakınınız cezaevindeyse ve bu hususta hukuki yardım gerekliliğiniz olursa İzmir Barosu avukatlarından Av. Tolga TİRELİ ve Av. Zeynel SAVAŞ ile irtibat kurabileceğiniz gibi diğer İzmir Ceza Hukuku avukatlarına danışabilirsiniz.

Link: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2020/04/20200415-15.pdf